In de serie leiders over storytelling:

“Verhalen leiden tot persoonlijk contact”

Vertellen + leiden = verleiden. Medewerkers, studenten en stakeholders willen best in beweging komen, als ze daartoe worden verleid. Hoe zetten leiders verhalen in om daadwerkelijk effectief te leiden? Hoe gebruiken zij storytelling om management en medewerkers in beweging te krijgen en vertrouwen te creëren? In deel 12 van deze serie interviews met leiders het verhaal van Jet de Ranitz (46), voorzitter College van Bestuur (CvB) Hogeschool Inholland.

“Mensen die iets hebben meegemaakt in hun leven, zijn interessante mensen. Dat geldt ook voor organisaties”, zegt Jet. Inholland zat de afgelopen jaren in een ware rollercoaster. De hogeschool maakte een enorme crisis door die in 2010 begon en doorwerkte tot diep in 2014. Jet: “Wij zijn aangesproken op de kwaliteit van ons onderwijs en onze reputatie kreeg een flinke knauw. Dat vroeg om actie. We hebben ingegrepen en hard gewerkt om de kwaliteit van ons onderwijs te verbeteren, onder meer via twee reorganisaties. In die jaren van reorganiseren, was onze blik logischerwijs naar binnen gericht. Gelukkig hebben we ons staande gehouden, boeken we nu goede resultaten en durven we weer met een trotse blik naar buiten te kijken.”

Overleven
Jet kwam binnen op het einde van de crisis: in december 2014 trad ze aan als voorzitter van het College van Bestuur en nam ze het stokje over van Doekle Terpstra. “Doekle heeft in moeilijke jaren, geweldig reparatiewerk verricht”, vertelt Jet. “Aan mij de taak om te werken aan een nieuwe toekomst. Niet eenvoudig in een organisatie waar medewerkers en studenten echt beschadigd waren. Daarin ben ik vrij intuïtief te werk gegaan. Zo ging ik vanuit mijn nieuwe rol een jaar lang intensief in gesprek met talloze docenten, studenten en andere collega’s in de organisatie. Luisteren. Horen wat er speelt, waar de aanknopingspunten voor een nieuwe visie zitten.”
De staat waarin de hogeschool zich bevond, kon Jet ook op persoonlijk niveau invoelen. “Ik heb het niet cadeau gekregen in mijn leven. Zo heb ik bijvoorbeeld een bewogen jeugd gehad. Maar ik ben een overlever, wil geen slachtoffer zijn. Dat herkende ik in de hogeschool: er is veel mis gegaan, maar daar kunnen we van leren. We kunnen er juist sterker van worden. Problemen moet je niet bagatelliseren, maar benoemen. Om er vervolgens mee aan de slag te gaan. Lef tonen. Dat zijn we gaan doen.”

Durven
Die lef werd letterlijk vastgelegd in het instellingsplan dat ze samen met haar collega’s maakte voor de periode 2016 – 2022. De titel van het plan: Durf te leren. “Aandacht geven en luisteren, daar gaat het om”, vertelt Jet. “Veel docenten en studenten werken met hart en ziel voor de hogeschool of hun studie. We voelden hun pijn in hun verhalen over wat er was gebeurd en hun trots over de desondanks geleverde prestaties. Die verhalen raakten zo dat we iedereen hebben uitgedaagd om hun eigen leermoment te delen. Wanneer had je het persoonlijk moeilijk, maar durfde je door te zetten? Wat leerde je van dat moment in je leven? Die ‘Durf te leren-momenten’ zijn we gaan delen en optekenen.  We hebben de verhalen op een speciale website gezet, om zo mensen inspireren. Daarmee ontsluiten we onze innerlijke kracht en komen we in contact met elkaar en de buitenwereld. Het zijn stuk voor stuk persoonlijke verhalen van studenten en docenten waarmee onze visie en strategie werkelijk tot leven komt. Het is geen abstractie; het is persoonlijk. Wat ik als bestuurder doe, is richting, ruimte en vertrouwen geven. Dicht bij mezelf blijven en bereid zijn om te luisteren en mijn eigen succes én falen te delen.”

Terugkomen
Die verhalen zijn niet alleen mooi, maar ook geloofwaardig. Ze worden namelijk ondersteund met harde resultaten. Jet: “We meten continu onze prestaties. Het moet nog beter, maar we zien de laatste jaren dat de tevredenheid van de studenten stijgt, we krijgen hogere scores van de accreditatiepanels die onze opleidingen beoordelen en betrokkenheid van medewerkers zit in de lift. We zijn keihard op onze bek gegaan, maar we komen nu als hardste terug. Ik vind het belangrijk om duidelijke doelstellingen en concrete resultaten expliciet te benoemen in onze communicatie.”

Laten zien
Als bijwerking van de crisis, spoelde ook een groot gevoel van urgentie door de hogeschool. “Niemand stelde de vraag of en waarom we nu moesten veranderen, dat was duidelijk”, zegt Jet. “De crisis ligt achter ons, die moeten we afsluiten. Het is tijd voor een nieuw verhaal, een nieuwe identiteit. De positieve kant van onze moeilijke reis is dat Inholland door de ervaringen van de afgelopen jaren echt één is geworden. We waren een tijdje nederig, maar durven nu ons nu weer te tonen. Niet arrogant, wel trots. Het heeft ons wendbaar gemaakt. Daar roep ik docenten en studenten ook toe op: laat zien wie je bent en waar je toe in staat bent. Het doorstaan van dit soort veranderingen is van cruciaal belang in deze tijd van transities. Dat is wat ik er uiteindelijk het allermooist aan vind: deze mentaliteit is precies wat ons werkveld vraagt, naast alle beroepskennis en -competenties die natuurlijk ook in onze opleidingen zitten. Daarom zijn onze verhalen over durf en de manier waarop wij leren echt van nu.”

Jet de Ranitz (46) is voorzitter van het College van Bestuur (CvB) van hogeschool Inholland. Daarvoor was ze voorzitter van het College van Bestuur van de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten, Managing Director van het Nederlands Dans Theater en bekleedde ze enkele directiefuncties aan de Tilburg University. Jet is getrouwd en heeft twee kinderen.

Dit is deel 12 in een serie interviews over storytelling met leiders.