In de serie leiders over storytelling:

“Communiceer om culturele verschillen te overbruggen”

Vertellen + leiden = verleiden. Medewerkers, klanten, burgers. Ze willen best in beweging komen, als ze daartoe worden verleid. Hoe zetten leiders verhalen in om daadwerkelijk effectief te leiden? Hoe gebruiken zij storytelling om management en medewerkers in beweging te krijgen en vertrouwen te creëren? In deel 4 van deze serie interviews met leiders het verhaal van Erik van den Bergh (56), managing director van meststoffenspecialist Van Iperen International.
Erik van den Bergh

Erik van den Bergh

Hij woont in België. Werkte twee decennia voor een Israëlische multinational. En stond in 2010 aan de wieg van de internationale tak van Van Iperen: een bedrijf met bijna honderd jaar historie in thuisland Nederland. Erik van den Bergh ging van de Israëlische topclub Haifa Group naar een kleine club in Nederland met internationale ambities. “Ik was vijftig en wilde nog een keer een jongensdroom waarmaken: dit mooie bedrijf met zijn lange historie ook internationaal op de kaart zetten. De oude Nederlandse wortels van Van Iperen vervlechten met mijn internationale netwerk.”

Wereldspeler
Verhalen vertellen is belangrijk, vindt Erik. “Een visie zet je het best neer in een beeldend verhaal, met mooie metaforen. Bij mijn start maakte ik bijvoorbeeld meteen duidelijk dat wij geen exporteur zijn, maar een wereldspeler. Zo zie ik het en zo zet ik het neer. Als je dat goed overbrengt op je mensen zien zij het ook. Dat heeft de mindset van onze medewerkers veranderd: zij denken nu veel groter en bereiken meer.”
Hij vertelt zijn mensen niet alleen wat hij wil, maar schetst ook het beeld van de organisatie die ze niet zijn. “We zijn een wereldspeler, maar geen multinational. Ik wil interne politiek, stroperigheid en hiërarchie vermijden. Daarom bestaat ons bedrijf uit kleine teams die veel vrijheid hebben om zelf flexibel te opereren. Dichtbij de klant. Die voelt dat en zo blijf je ook voor een kleinere klant interessant. Als wij het verschil willen maken ten opzichte van multinationals moeten we er zelf niet een worden.”

Groei(pijn)
In de afgelopen jaren bewees Erik dat zijn visie een verhaal met impact is. “Van Iperen International groeit in 2015 met 25 procent en haalt 60 miljoen euro omzet. Ter vergelijking: grote multinationale spelers in onze sector halen met een veel grotere organisatie een omzet van zo’n 500 miljoen. We willen de komende jaren doorgroeien naar een omzet van 120 tot 150 miljoen. En waar we vijf jaar geleden startten met vier man, nu zijn we met dertig collega’s.” Die nieuwe collega’s komen voor groot deel uit alle windstreken om het bedrijf ook een internationaal hart te geven. Erik: “Bij ons werken bijvoorbeeld een Iraniër, Chinese, Française, Belg en een Surinamer. We hebben naast Nederland ook kantoren in Beiroet (Libanon), Montpellier (Frankrijk), Holambra (Brazilië) en een joint venture in China. We spreken meer dan 15 talen binnen ons bedrijf en volgend jaar openen we een vestiging in Amerika. Natuurlijk hebben we groeipijnen en is het lastig om goede mensen te vinden, maar ik geloof in onze strategie.”

Kennisland
Niet alleen klanten geloven in het verhaal van Van Iperen, ook producenten hebben er wereldwijd oren naar. Erik: “Wij werken met veel relatief kleine producenten die vaak sterk zijn in hun thuismarkt, maar niet wereldwijd. Zij gebruiken ons netwerk en verkopen een deel van hun producten internationaal onder het logo van Van Iperen.
We hebben ook een mooi verhaal naar de distributeurs die wereldwijd klant bij ons zijn: wij zijn hetzelfde als jullie, want Van Iperen is in Nederland zelf distributeur. We spreken de taal van de boeren én werken ook internationaal. Bovendien hebben we als Nederlandse speler de meest actuele kennis in huis: Nederland is kennisland als het gaat om land- en tuinbouwproducten. Dat delen we en dat werkt.”

Culturen verbinden
Hoewel hij verhalen bewust inzet om te leiden, heeft Erik persoonlijk meer met doen dan met praten. “Van nature heb ik niet het hoogste woord, ben ik introvert. Ik dwing mezelf om de leiding te nemen. Het is een rol die je moet pakken, zeker in landen met een andere cultuur, zoals China. Daar willen ze zien dat jij de grote baas ben. Een sterk verhaal werkt, maar als de inhoud ontbreekt kunnen verhalen ook tegen je werken. Ik zie in het buitenland te vaak Nederlanders die overmatig kletsen en verhalen vertellen die wellicht werken in Nederland, maar niet in de lokale cultuur en omstandigheden. Dodelijk.”
Een van zijn belangrijkste taken als leider is voor Erik het overbruggen van culturele verschillen. “De Franse en de Nederlandse cultuur zijn al heel anders. Hoe communiceer je? Wat is de werkwijze? Ik zie het als mijn taak om voor alle culturen begrip te kweken. Dat betekent bijvoorbeeld dat medewerkers binnen onze organisatie niet altijd op de Nederlandse, directe en soms botte manier kunnen communiceren. Als leider stop ik daar veel tijd in. Door contact te houden met collega’s, te reizen en persoonlijk veelvuldig onze kantoren en klanten te bezoeken. Ik stimuleer de onderlinge contacten tussen collega’s en de verschillende vestigingen. Om mensen en culturen bij elkaar te brengen en te laten zien dat het kan. Dat doe ik ook letterlijk door het hele bedrijf eens per jaar samen te brengen op ons jaarlijkse event in een van onze landen, zoals dit jaar in Tsjechië. Dan gaat het om de business, maar net zo belangrijk is de ‘fun factor’: lachen met elkaar. Dan zie ik dat het werkt. Dat is mooi.”

Erik van den Bergh is managing director bij Van Iperen International. Daarvoor was hij vice-president sales & marketing bij de Israëlische multinational Haifa Chemicals.

Dit is deel 4 van een serie interviews over storytelling met leiders.