In de serie leiders over storytelling:
‘Niet zeiken, hoe kan het wel?’
Vertellen + leiden = verleiden. Medewerkers, klanten, burgers. Ze willen best in beweging komen, als ze daartoe worden verleid. Hoe zetten leiders verhalen in om daadwerkelijk effectief te leiden? Hoe gebruiken zij storytelling om management en medewerkers in beweging te krijgen en vertrouwen te creëren? In deel 3 van deze serie interviews met leiders het verhaal van Harold Zwaal, commercieel directeur van Novamedia en leider van boekhandel Scheltema in Amsterdam.
Harold Zwaal
Hij werd twee keer van school getrapt en startte zijn carrière op zijn zestiende. Als uitbener in een slachthuis. Na enkele maanden sneed hij in zijn handen en volgde een reis langs diverse baantjes in verschillende landen. Van de reclameafdeling van een supermarkt tot zijn eigen rozenkwekerij in Guernsey. “Mijn eerste onderneming, ik was 19. Niet dat ik veel met rozen had, maar ik zag de kwekerijen om me heen. Al die gasten verdienden geld als water, dat wilde ik ook. Ik haalde Nederlandse studenten voor een werkvakantie naar het eiland. Liep perfect. Na drie jaar heb ik de zaak verkocht en ben ik met mijn toenmalige vriendin gaan reizen over de wereld. Al mijn geld opgemaakt.”
Inspireren
Uitgereisd en terug in Nederland stelde Harold Zwaal zich de vraag: ‘Wat wil ik doen, waar ligt mijn hart?’. Het antwoord: mensen inspireren, werken aan merkbekendheid van producten en klanten iets verkopen waar zij blij van worden. Hij solliciteerde bij Procter & Gamble, afdeling sales en marketing. “Wie daar wil werken, moet naar Nyenrode zijn geweest. Ik had niets, behalve mijn verhaal en visie. Dat heb ik ze verteld. En erbij gezegd dat ik al een aanbod had van een andere multinational. Pure bluf. Dezelfde middag kreeg ik een aanbod en kon ik aan de slag.”
Met Procter & Gamble vond hij de leerschool die hij zocht. Hij leerde marketingverhalen bouwen en won de ene na de andere prijs. Tot het bij een wisseling van de top ineens over was en hij besloot te vertrekken. Een nieuwe wereld ging voor hem open: die van de media. “Fascinerend. Ik kwam in 1989 binnen bij RTL en stond mede aan de wieg van de commerciële televisie in Nederland. Een paar jaar later mocht ik meedoen bij het opzetten van SBS6 en Net5. We waren succesvol en ik kon mijn visie volgen: inspireren, kijkers programma’s geven die ze willen zien en vernieuwend en flexibel samenwerken met marktpartijen. Fantastische tijd.”
Scheltema
Op de dag dat hij SBS verliet, kreeg hij direct een telefoontje. Of hij bij Novamedia wilde komen werken. Als wat? Daar kwamen ze wel uit. Hij stapte in als commercieel directeur bij het bedrijf. Als altijd op zoek naar nieuwe kansen kwam hem het verhaal ter ore dat er bijna niet werd geboden op de failliete boedel van de Amsterdamse Polare-vestiging, de oorspronkelijke boekhandel Scheltema. Harold bezocht de curator om hem te polsen. “Bleek dat er inderdaad weinig bieders waren. We hadden interesse als Novamedia, maar wilden alleen investeren als de medewerkers van Scheltema dit zelf ook zagen zitten.” Dat bleek het geval. “De leidinggevenden en medewerkers van Scheltema hadden er ontzettend veel zin in. Niemand had het zinkende schip verlaten. Dat vond ik heel knap. We hebben het binnen een week gekocht.”
Amsterdamse huiskamer
En zo was Harold Zwaal ineens directeur van Scheltema. “Inhoudelijk weet ik niets van boeken, daar bemoei ik me dus ook niet mee. Mijn taak is medewerkers en klanten in beweging krijgen. Noviteiten bedenken.” Met zijn open en transparante stijl wist hij zijn collega’s te inspireren en Amsterdammers weer naar Scheltema te krijgen. “Leiden is het voorbeeld zijn. In het eerste jaar zat ik zeven dagen in de week bij Scheltema. Leren hoe een boekwinkel werkt. Niet alleen door in de boeken te kijken, maar door er te zijn. Meewerken. Ik stond bijvoorbeeld achter de kassa of hielp mee bij het uitpakken van dozen.” Met zijn aanwezigheid op de werkvloer kon hij zijn visie direct overbrengen op de medewerkers en hoorde hij de verhalen van klanten. Klantvriendelijkheid is voor hem de belangrijkste waarde. “Scheltema is een huiskamer voor Amsterdam. Het gaat niet om geld verdienen, maar om mensen inspireren. Zo kregen we hier enige tijd dagelijks een man over de vloer die een dik boek uit de kast pakte om het rustig te lezen. Dat ging een tijdje door, totdat hij het boek uit had. Nooit iets gekocht en dat is prima.”
Nieuw hoofdstuk
Een leider moet weten waar hij naartoe wil en zijn mensen kunnen overtuigen dat dit ook de juiste weg is, volgens Harold. “Ik werk vanuit transparantie, openheid en eerlijkheid. Als je de koers uitzet en je mensen vervolgens vertrouwen geeft, gaat de rest bijna vanzelf. Koester je contacten, bedank je medewerkers voor het werk dat ze doen, zorg dat je hen wat brengt en niet alleen maar komt halen. Vraag hoe je ze kan helpen, luister naar hun mening en deel waar je zelf mee bezig bent.”
Een succesverhaal? Zo ziet Harold zichzelf niet. “Ik ben zo vaak op mijn bek gegaan, maar de kunst is om te blijven proberen, jezelf en je producten steeds opnieuw uit te vinden en een eerlijk verhaal te vertellen. Als je eerlijk bent, praat je ook over je mislukkingen. Juist dat maakt je geloofwaardig voor medewerkers en klanten. Het is de enige weg naar een bestseller.”
In mei van dit jaar opende Scheltema haar nieuwe winkel op het Rokin in Amsterdam. Slachting voorkomen, vers hoofdstuk begonnen.
Harold Zwaal is commercieel directeur bij Novamedia en directeur van boekhandel Scheltema.
Dit is deel 3 van een serie interviews over storytelling met leiders.
Geef een reactie